Szumy uszne

Szumy uszne (łac. tinnitus) to subiektywne wrażenia dźwiękowe, które nie mają zewnętrznego źródła. Mogą one przyjmować różne formy, takie jak dzwonienie, szumienie, brzęczenie, pisk czy gwizd. Dźwięki te mogą być ciągłe lub przerywane, a ich nasilenie różni się w zależności od osoby i sytuacji. Szumy uszne mogą występować w jednym uchu, w obu uszach lub sprawiać wrażenie, że dochodzą z wnętrza głowy.

Przyczyny szumów usznych

  1. Uszkodzenia słuchu:
  • Długotrwała ekspozycja na głośne dźwięki (np. praca w hałasie, koncerty).
  • Uszkodzenia komórek słuchowych w ślimaku ucha wewnętrznego.

Szum w uchu

  1. Choroby ucha:
  • Zapalenie ucha środkowego lub wewnętrznego.
  • Nagromadzenie woskowiny w przewodzie słuchowym.
  • Otoskleroza – zwyrodnienie kosteczek słuchowych.
  1. Problemy naczyniowe:
  • Nadciśnienie tętnicze.
  • Miażdżyca naczyń krwionośnych w okolicy ucha.
  1. Problemy neurologiczne:
  • Zaburzenia pracy nerwu słuchowego.
  • Schorzenia neurologiczne, np. stwardnienie rozsiane.
  1. Czynniki psychologiczne:
  • Stres i przemęczenie.
  • Depresja lub lęk.
  1. Leki ototoksyczne:
  • Niektóre antybiotyki, leki przeciwbólowe, diuretyki.

Sposoby zapobiegania szumom usznym

  1. Ochrona słuchu:
  • Używanie zatyczek do uszu lub nauszników ochronnych w hałaśliwych środowiskach.
  • Ograniczenie głośności w słuchawkach.
  1. Unikanie szkodliwych nawyków:
  • Ograniczenie ekspozycji na głośne dźwięki.
  • Unikanie nadużywania alkoholu, kofeiny i nikotyny, które mogą nasilać objawy.
  1. Dbanie o zdrowie:
  • Regularna aktywność fizyczna i zdrowa dieta, które wspierają układ krążenia.
  • Monitorowanie i leczenie nadciśnienia oraz innych chorób przewlekłych.
  1. Higiena uszu:
  • Regularne czyszczenie uszu, ale unikanie nadmiernego używania patyczków higienicznych, które mogą wepchnąć woskowinę głębiej.
  1. Unikanie stresu:
  • Relaksacja, medytacja, joga czy techniki oddechowe mogą pomóc w redukcji stresu, który jest częstym czynnikiem pogarszającym szumy uszne.
  1. Unikanie leków ototoksycznych:
  • Konsultowanie stosowania leków z lekarzem, zwłaszcza jeśli występuje ryzyko działania ototoksycznego.
  1. Regularne badania słuchu:
  • Wczesne wykrycie problemów ze słuchem może zapobiec rozwojowi szumów usznych.

Jeśli szumy uszne już się pojawią, warto skonsultować się z laryngologiem, który może zlecić dalsze badania, takie jak audiometria, rezonans magnetyczny czy badania krwi, aby znaleźć przyczynę i wdrożyć odpowiednie leczenie.

Leczenie szumów usznych

Leczenie szumów usznych (tinnitus) jest wyzwaniem, ponieważ nie zawsze można wyeliminować ich przyczynę. Terapia koncentruje się na zmniejszeniu nasilenia objawów i poprawie jakości życia pacjenta. Oto najczęściej stosowane sposoby leczenia:

  1. Leczenie przyczynowe

Jeśli można zidentyfikować przyczynę szumów, leczenie koncentruje się na jej wyeliminowaniu:

  • Usunięcie woskowiny: Delikatne usunięcie nadmiaru woskowiny z przewodu słuchowego przez lekarza.
  • Leczenie infekcji ucha: Stosowanie antybiotyków lub leków przeciwzapalnych w przypadku zapalenia ucha.
  • Leczenie chorób naczyniowych: Kontrola nadciśnienia tętniczego, poprawa przepływu krwi lub leczenie miażdżycy.
  • Zmiana leków: W przypadku stosowania leków ototoksycznych, lekarz może zalecić ich zamianę na mniej szkodliwe dla słuchu.
  1. Terapie dźwiękowe

Celem terapii dźwiękowej jest zminimalizowanie percepcji szumów poprzez maskowanie ich lub odwracanie uwagi:

  • Maskery szumów: Urządzenia emitujące łagodne dźwięki (np. biały szum, dźwięki natury) w celu zagłuszenia szumów usznych.
  • Aparaty słuchowe: W przypadku niedosłuchu, aparaty mogą wzmocnić dźwięki otoczenia, co pomaga zredukować postrzeganie szumów.
  • Generatory dźwięków: Przenośne urządzenia generujące uspokajające dźwięki, które zmniejszają dyskomfort związany z szumami.
  1. Terapia poznawczo-behawioralna (CBT)

CBT pomaga pacjentom radzić sobie z emocjonalnymi i psychologicznymi aspektami szumów usznych. Celem terapii jest:

  • Zmiana sposobu postrzegania szumów usznych jako mniej uciążliwych.
  • Zmniejszenie stresu i lęku związanego z objawami.
  1. Tinnitus Retraining Therapy (TRT)

TRT to kompleksowe podejście, które łączy terapię dźwiękową i edukację pacjenta:

  • Pacjent uczy się ignorować szumy uszne i traktować je jako neutralne.
  • Terapia trwa zwykle kilka miesięcy do kilku lat, ale może przynieść trwałe rezultaty.
  1. Farmakoterapia

Nie istnieje lek specyficznie przeznaczony do leczenia szumów usznych, ale niektóre leki mogą pomóc w zmniejszeniu objawów:

  • Leki przeciwlękowe i przeciwdepresyjne: Mogą być stosowane w celu redukcji stresu, depresji lub zaburzeń snu związanych z szumami.
  • Leki poprawiające krążenie: Poprawa przepływu krwi w uchu wewnętrznym może czasem zmniejszyć szumy.
  • Suplementy: Cynk, magnez, witaminy z grupy B lub wyciąg z miłorzębu japońskiego (Ginkgo biloba) są czasem stosowane, choć ich skuteczność nie jest jednoznacznie potwierdzona.
  1. Techniki relaksacyjne i zarządzanie stresem
  • Medytacja i joga: Pomagają w obniżeniu poziomu stresu, który może nasilać szumy uszne.
  • Techniki oddechowe i relaksacyjne: Wspierają odprężenie i redukcję napięcia mięśniowego.
  1. Nowoczesne technologie i eksperymentalne terapie
  • Stymulacja nerwu błędnego (VNS): Eksperymentalna metoda, która łączy stymulację nerwu z terapią dźwiękową.
  • Terapia laserowa: Stosowanie niskoenergetycznego lasera w celu poprawy ukrwienia ucha wewnętrznego (skuteczność pozostaje przedmiotem badań).
  • Neuromodulacja: Terapia, która wykorzystuje elektryczne impulsy w celu modulacji aktywności mózgu odpowiedzialnej za szumy.
  1. Wsparcie psychologiczne i grupy wsparcia
  • Rozmowy z innymi osobami cierpiącymi na szumy uszne mogą pomóc w radzeniu sobie z uczuciem izolacji i frustracji.
  • Edukacja na temat schorzenia pomaga lepiej zrozumieć mechanizmy i sposoby radzenia sobie z objawami.

Leczenie szumów usznych wymaga indywidualnego podejścia, a jego skuteczność zależy od przyczyny, stopnia nasilenia objawów i zaangażowania pacjenta w terapię. Regularna współpraca z laryngologiem, audiologiem czy psychoterapeutą może znacząco poprawić jakość życia osoby z szumami usznymi.

Jak diagnozować szumy uszne? 

Szumy uszne to dolegliwość, która może znacząco wpłynąć na komfort życia, dlatego kluczowe jest ich odpowiednie zdiagnozowanie. Proces diagnostyczny szumów usznych rozpoczyna się od szczegółowego wywiadu lekarskiego, który pozwala określić potencjalne przyczyny oraz stopień nasilenia problemu. Kolejnym krokiem są badania słuchu w naszym salonie w Szczecinie, w tym audiometria tonalna i impedancyjna, które pozwalają ocenić stan ucha wewnętrznego oraz przewodnictwo dźwięku. 

Szumy uszne u dzieci 

Szumy uszne mogą występować nie tylko u dorosłych, ale również u dzieci. W ich przypadku przyczyny są często związane z infekcjami górnych dróg oddechowych, nadmiernym hałasem lub problemami z przewodem słuchowym. Dzieci mogą mieć trudności z opisaniem objawów, dlatego rodzice powinni zwracać uwagę na sygnały takie jak problemy z koncentracją, drażliwość czy trudności ze snem. 

Wczesna diagnostyka i leczenie mogą pomóc w eliminacji problemu i zapobiec jego przewlekłej postaci. Warto podkreślić, że oferujemy pomoc w problemach ze słuchem. Dzięki odpowiednim metodom diagnostycznym możliwe jest precyzyjne określenie źródła problemu i wdrożenie skutecznej terapii.

Szumy uszne u seniorów 

Szumy uszne u osób starszych są często efektem naturalnych procesów starzenia się organizmu oraz zmian w obrębie układu słuchowego. Mogą być także wynikiem nadciśnienia tętniczego, cukrzycy lub długotrwałej ekspozycji na hałas. W przypadku seniorów bardzo istotna jest kompleksowa diagnostyka, która pozwala określić, czy szumy uszne są objawem innej choroby, czy wynikiem degeneracyjnych zmian w uchu wewnętrznym. Leczenie może obejmować aparaty słuchowe z funkcją maskowania szumów, terapie dźwiękowe oraz farmakoterapię wspomagającą. Kluczowe jest także dbanie o zdrowy styl życia, który może pozytywnie wpłynąć na redukcję objawów.

Obiektywne szumy uszne 

Rzadziej spotykaną formą tej dolegliwości są obiektywne szumy uszne, których przyczyny najczęściej wynikają z problemów naczyniowych. Charakterystycznym objawem jest pulsujący dźwięk, często zsynchronizowany z rytmem serca. Niektóre z przyczyn tego typu szumów mogą stanowić zagrożenie dla zdrowia, dlatego konieczna jest szybka konsultacja ze specjalistą. 

Do najczęstszych przyczyn zalicza się zwężenie tętnic szyjnych i kręgowych, przetoki tętniczo-żylne oraz guzy ucha środkowego. W takich przypadkach kluczowe jest przeprowadzenie szczegółowych badań diagnostycznych i wdrożenie odpowiedniego leczenia, które może obejmować zarówno terapię farmakologiczną, jak i interwencję chirurgiczną w bardziej skomplikowanych przypadkach.